Accións contra Reganosa nas Institucións Europeas

Blogue de traballo do Colectivo Ártabra 21 para a loita contra o despropósito gasístico de Reganosa

segunda-feira, 5 de novembro de 2001

Documento: "Denuncia ante a Comisión das Comunidades Europeas por incumprimento do Dereito Comunitario" -05.11.2001-

DENUNCIA ANTE A COMISIÓN DAS COMUNIDADES EUROPEAS POR INCUMPRIMENTO DO DEREITO COMUNITARIO

1. Nome e apelidos dos denunciantes

A COORDINADORA DE ASOCIACIÓNS DE VECINOS DA ZONA URBANA DE FERROL e outras oito asociacións e confrarías máis que se identifican no ANEXO I

2. Representadas por

As persoas que así mesmo se especifican no ANEXO I

3. Nacionalidade

Todas as asociacións denunciantes ostentan a nacionalidade española

4. Direccións ou sedes sociais

Especifícanse no ANEXO I

5. Teléfono/ fax/ correo electrónico

Ver ANEXO I

6. Ámbito e lugar de actividades

6.1 Todas as asociacións comparecentes teñen o seu ámbito de actividade na comarca, que rodea a cidade e Ría de Ferrol denominada Ferrolterra, que se atopa na Provincia da Coruña, a cal pertence á Comunidade Autónoma de Galicia integrada no Estado español.

6.2 É de interese destacar en relación co ámbito obxectivo e territorial da súa actividade que as asociacións denunciantes constituíron o pasado 17 de xullo de 2001 o Comité Cidadán de Emerxencia para a Ría de Ferrol, cuxos datos de contacto constan así mesmo no ANEXO I, e que conta coa Presidencia Honoraria do Excmo. Sr. D. José Manuel Gabeiras Montero, Xeneral de Exército na Reserva

6.3 A razón que levou ás asociacións denunciantes a constituír o Comité Cidadán de Emerxencia Para a Ría de Ferrol foi o interese común que neste momento únelles; evitar, mediante a denuncia e interposición de todas as accións legais que estean á súa disposición, os danos holocáusticos e irreparables que pode causar a construción dunha Planta de Gas Natural Licuado (en diante Planta de GNL) no interior da angosta Ría de Ferrol, no lugar denominado Punta Promontorio.

6.4 Así mesmo, estas asociacións teñen en común en que non van contra o progreso e que todas elas coinciden en que a existencia dunha planta de regasificación sería, sen dúbida, de gran interese para a economía da zona, pero a condición de que se realice nun lugar que resulte idóneo, como é o denominado vulgarmente como Caneliñas, situado no litoral exterior da Ría de Ferrol, que xa en 1994 obtivo a Declaración de Impacto Ambiental favorable para a instalación dunha Planta de GNL. Nesta localización poderíase cumprir con todos os mandatos legais, tanto estatais como comunitarios.

7. Exposición dos feitos denunciados

7.1 A empresa REGASIFICADORA DO NOROESTE SA (en diante REGANOSA), cuxo capital é parcialmente público, xa que -ademais de estar participado por diversas empresas privadas- a Xunta de Galicia (Administración autonómica galega) posúe un 10% das accións, pretende instalar no lugar denominado Punta Promontorio, no interior da Ría de Ferrol (A Coruña), unha Planta de GNL.

7.2 A Planta de GNL proxectada contará con catro tanques de 150.000 m3 de GNL, que totalizan 300.000 toneladas de GNL almacenado sobre o terreo, cunha produción anual de 2.800 a 4.200 millóns de m3 de gas natural regasificado para inxectar en gaseoductos á presión de 80 bares. Para o abastecemento da planta está prevista a entrada anual de máis de 40 buques metaneros duns 280 metros de eslora por 42 metros de manga cunha capacidade cada un de 135.000 m3 e cunha calado de máis de 12-13 metros.

7.3 A Ría de Ferrol é un accidente xeográfico comunicado co oceano atlántico por unha canle de máis de 4 km. de longo cuxo ancho nalgunhas zonas é de apenas 150 metros entre aboias e o seu calado en bajamar é de 12 m, é dicir aproximadamente o mesmo que o dos buques metaneros o que impide fisicamente que este tipo de barcos entren ou salgan da Ría noutro momento que non sexa os de pleamar. Ademais A Ría de Ferrol debido ás súas características, e precisamente por razóns de seguridade, conta cunhas normas de navegación moi detalladas e estritas. Como queira que, por outra banda, na Ría hai néboa frecuentemente, as normas de navegación precisan ademais que o porto pecharase en calquera caso cando a visibilidade sexa inferior aos 800 metros. Todo iso implica que en caso de accidente na Planta de GNL os buques metaneros non poderán saír e, xa que logo, estarán encerrados como nunha rateira se non se dan as condicións de marea e climatolóxica necesarias que lles permita saír do porto e, ata, dándose as mellores condicións -é dicir boa visibilidade en pleamar diúrna con vento calma e marea parada- un metanero tardaría máis de 2:30 horas en saír da Ría, xa que este tipo de barcos necesitan do arrastre de cinco remolcadores para manobrar e abandonar porto.

7.4 A Ría de Ferrol está densamente poboada, excepto nos extremos da mesma no litoral exterior. As distancias aos centros de poboación desde Punta Promontoiro son inferiores a 2 kms; 1250 metros ao centro urbano de Ferrol, 1600 metros ao centro de devandita cidade -barrio da Magdalena e Casa Consistorial-; 900 metros ao centro urbano de Mugardos; 1200 ao Seixo; e 1200 ao Arsenal de Ferrol. Os centros de poboación agrupada no radio dos 2 kms. abarcan uns 40.000 habitantes.

7.5 Un fallo provocado por rotura ou fugas nos diferentes colectores de gas da Planta provocaría unha nube asfixiante e explosiva. O máis severo sería o fallo repentino no\/os tanque/s almacén de GNL que xeraría unha nube asfixiante e explosiva de ata 2´5 Km. de longo por 1´6 Km. de ancho (dependendo da velocidade e dirección do vento). Este fallo tamén podería aplicarse ao buque metanero se chocase contra o peirao, contra outro buque ou varase á entrada da Ría.

7.6 Colindando co terreo no que se pretende situar a Planta de regasificación existen as seguintes instalacións que poden provocar un efecto dominou en caso de accidente;

(i) Tanques de 283.000 m3 de combustibles en Punta Promontorio a 250 metros

(ii) Tanques de colas de urea, metanol e formol en Punta Promontorio; a 200 metros

(iii) Instalacións do Arsenal Militar de Ferrol a pouco máis de 1 quilómetro.

(iv) Buques de guerra no Arsenal da Mariña de Ferrol.

(v) Silos de armamento e municións na Base da Graña a 2 quilómetros.

(vin) Proximidade de buques de guerra da Armada Española, OTAN ou Armadas doutros países fondeados na ría de Ferrol, en tránsito de entrada ou saída do Arsenal de Ferrol ou á base da Graña ou amarrados aos peiraos, transportando eventualmente armamento de guerra.

7.7 En España estanse construíndo ou están en vías de construción outras plantas de regasificación de GNL aínda que; (i) ningunha delas está tan preto dun centro de poboación -ata algunhas contan cunha montaña ás súas costas que fai de muro natural de illamento dos centros de poboación próximos-, ademais (ii) están situadas en mar aberto, e non nunha rateira como é a Ría de Ferrol na que, para a entrada e saída, os barcos están sometidos ás limitacións horarias e climatologicas que implica o réxime de mareas e, en calquera caso, (iii) nos procedementos de obtención dos permisos que se han de obter da administración para a súa construción, estase cumprindo coa legalidade vixente e estanse esixindo os estudos de seguridade e de impacto ambiental pertinentes.

7.8 Para a instalación da planta de regasificación REGANOSA necesita obter, conforme á normativa española, diversos títulos habilitantes cuxo otorgamiento compete a distintos organismos da Administración do Estado (central, autonómica e local). A saber:

(i) Autorización administrativa previa para a construción e explotación dunha instalación de regasificación, transporte e almacenamento de gas natural, ex Art. 67.1 da Lei 34/1998, de 7 de outubro, do Sector de Hidrocarburos. O seu otorgamiento compete á Dirección Xeral de Política Enerxética e Minas do Ministerio de Economía.

(ii) Concesión administrativa para a ocupación do dominio público portuario ex Art. 63.1 da Lei 27/1992, de 24 de novembro, de Portos do Estado e da Mariña Mercante.

(iii) Cualificación urbanística que permita o uso do terreo para as actividades industriais de regasificación, transporte e almacenamento de gas natural licuado segundo establézase no Plan Xeral de Ordenación Municipal. O seu otorgamiento corresponde ao Goberno do Concello no que se atopa Punta Promontoiro, neste caso ao Concello de Mugardos.

7.9 É debido ás infraccións do Dereito comunitario que están cometendo devanditos organismos da administración estatal, autonómica e local na tramitación dos respectivos procedementos de obtención dos títulos habilitantes, que as asociacións infraescritas veñen presentar esta queixa ante a Comisión Europea.

7.10 Efectivamente tal e como se expón nos anexos deste escrito os organismos antes mencionados, cunha clara intención de beneficiar á empresa REGANOSA, e conseguir que o Proxecto acométase ?a pesar de quen pese?, están ignorando que o Proxecto presentado por devandita compañía ante as distintas administracións (central, autonómica e local) adoece de gravísimos defectos e é imposible que cumpra cos requisitos que establece a normativa comuntaria ambiental e de seguridade.

7.11 O Proxecto de REGANOSA ten partes esenciais técnicas, de seguridade ou ambientais, que se ocultan, descoñecen ou non se avalían e o contido do Proxecto infrinxe de pleno a normativa comunitaria de medio ambiente e de prevención de riscos de accidentes.

8. Organismos Públicos que incumpriron o Dereito Comunitario

8.1 Administración central ou estatal:

(i) O Reino de España, pola incorrecta transposición da Directiva 97/11/CE, do Consello, de 3 de marzo, pola que se modifica a Directiva 85/337/CEE, despois de que a norma de transposición, isto é a Lei 6/2001, de 8 de maio, de modificación do Real Decreto lexislativo 1302/1986, de 28 de xuño, de avaliación de impacto ambiental inclúe unha Disposición transitoria única que impide a efectiva vixencia e aplicación da Directiva desde o 14 de marzo de 1999, data tope de transposición, ao 8 de outubro de 2000, xa que expresamente establécese en devandita Disposición transitoria que a Lei "non se aplicará aos proxectos privados que á súa entrada en vigor se atopen en trámite de autorización administrativa". Por esta vía o Reino de España elude a aplicabilidad ou efecto directo da Directiva desde a data tope de transposición. O Estado español debería establecer que, para os proxectos en vías de tramitación, pediríase información complementaria acorde coa Directiva e, para os demais, uns prazos de revisión das instalacións. Só deste xeito podería emendar o seu incumprimento de transposición. O acontecer destes feitos exponse con maior detalle no ANEXO II.

(ii) Dirección Xeral de Política Enerxética e Minas, dependente do Ministerio de Economía do Goberno Central do Estado español, é o Órgano sustantivo que no mes de maio pasado, a través da Subdelegación do Goberno na Provincia da Coruña, iniciou o procedemento de "autorización administrativa", cun proxecto tecnicamente incompleto, sen acreditar suficientemente a protección do medio ambiente e sen avaliar adecuadamente os riscos, sen considerar a Directiva Seveso II, 96/82/CE, aplicable a esta planta por superar o limiar superior de 200 toneladas, nin as Directivas 85/337/CEE e 97/11/CE que tamén lle son aplicables. Ver para máis detalles das infraccións cometidas o ANEXO III.

(iii) A Dirección Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental da Secretaría Xeral de Medio Ambiente do Ministerio de Medio Ambiente do Reino de España; este organismo resolveu con data 2 de outubro que a Directiva 97/11/CE non é de aplicación ao Proxecto presentado por REGANOSA por haberse presentado este con anterioridade á entrada en vigor da Lei 6/2001 que veu a transponer a norma comunitaria. O Estado español, non só incumpriu a obrigación de transposición en prazo da normativa comunitaria, senón que -unha vez incorporada ao Ordenamento español-  insiste, mediante esta resolución, en negar a aplicación de norma supranacional por efecto directo tras o vencimiento do prazo de transposición. Este incumprimento explícase con maior detalle no ANEXO IV.

(iv) Autoridade Portuaria Ferrol-San Ciprian, dependente de Portos do Estado e do Ministerio de Fomento do Goberno Central. O 9 de agosto iniciou o procedemento para outorgar unha nova concesión marítimo terrestre, vulnerando as Directivas 85/337/CEE, 97/11/CE e 96/82/EC. Ademais a principios do ano 2001 resolveu aprobar os excesos que se produciron nun recheo en Punta Promontoiro (Mugardos), incumprindo a Declaración de Impacto Ambiental aprobada o 31 de marzo de 1998 pola Dirección Xeral de Medio Ambiente do Goberno Central. Ver para máis detalles das infraccións cometidas por este organismo o ANEXO V.

8.2 Administración autonómica:

(i) Xunta de Galicia, posuidora do 10% do capital da empresa. En tanto que é titular, e, xa que logo, directamente responsable dun Proxecto que incumpre as Directivas 85/337/CEE, 97/11/CE e 96/82/EC. Ver máis detalles sobre a participación da Xunta de Galicia na empresa REGANOSA no ANEXO VI.

(ii) Direccion Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental, da Consellería de Medio Ambiente da Xunta de Galicia que o 11 de xuño de 2001 dito unha chamada Declaración de Efectos Ambien­talles. Devandita Administración autonómica prestouse a que REGANOSA puidese eludir as Directivas 85/337/CEE, 97/11/CE e 96/82/EC, cubrindo o expediente mediante unha Declaración de Efectos Ambientais, sen esixir a preceptiva Declaración de Impacto Ambiental. Ver para máis detalles do incumprimento no ANEXO VII.

8.3 Administración local;

(i) Goberno do Concello de Mugardos. Sen que exista unha adecuada avaliación e estudo de riscos do proxecto de REGANOSA, nin do impacto que puidese ter nas zonas próximas habitadas, nin se garantiu a protección do medio ambiente, estando sen xustificar a decisión de índole urbanística, sen ter en conta, sobre todo, a oposición da poboación a esta instalación e a reducida distancia cos núcleos de poboación, este Concello e o seu Alcalde iniciaron un proceso de recualificación urbanística e certificaron e informado favorablemente á Autoridade Portuaria de Ferrol-San Ciprian, para a instalación en Punta Promontoiro do referido proxecto de Planta de GNL, infrinxindo con iso o articulo 12 da Directiva 96/82/CE. Ver ANEXO VIII.

9. Disposicións do Dereito comunitario infrinxidas

9.1 A Directiva 85/337/CEE (D.O. L 175 de 5.7.1985, p.40) do Consello, de 27 de xuño de 1985, relativa á avaliación das repercusións de determinados proxectos públicos e privados sobre o medio ambiente.

9.2 A Directiva 97/11/CE (D.O. L 73 DE 14.3.1997, p.5.) do Consello, de 3 de marzo de 1997, pola que se modifica a Directiva 85/337/CEE relativa á avaliación das repercusións de determinados proxectos públicos e privados sobre o medio ambiente.

9.3 A Directiva 96/82/CE (D.O. L 10 de 14.1.1997, p.13.), relativa ao control dos riscos inherentes aos accidentes graves nos que interveñan sustancias perigosas (denominada SEVESO II).

10. Existencia de financiamento comunitario de que se puidese beneficiar os organismos infractores en relación cos feitos imputados

Descoñécese se existe financiamento proveniente da U.E. para o desenvolvemento do Proxecto de instalación da planta de regasificación.

11. Xestións xa iniciadas ante os servizos da Comisión

(i) Resposta D(2001) 522359, de 19-06-2001, á Asociación Cultural Fuco Buxán.

(ii) Resposta SG(2001) D/821974, de 03-07-2001, ao escrito da Plataforma de Vecinos O Cruceiro de Meha, rexistrado co nº 2001/4520, SG(2001) A/7241 na Secretaría Xeral da Comisión.

12. Xestións xa iniciadas ante o Parlamento Europeo

(i) Resposta de Mrs. Wallström, o 5-07-2001,ás preguntas E-1310/01ES, E-1359/01ES e E-1379/01ES.

13. Xestións xa iniciadas ante as autoridades nacionais, centrais, rexionais e locais

13.1 As xestións administrativas, comunicacións, consultas e preguntas parlamentarias xa realizadas ante as autoridades das administracións centrais, autonómicas e locais- exponse con detalle no ANEXO IX.

13.2 Así mesmo relaciónanse en devandito ANEXO os recursos interpostos ante os Tribunais de Xustiza españois contra os distintos actos dos organismos denunciados.

14. Xustificantes e elementos de proba incluídas as disposicións nacionais pertinentes

Relaciónanse no ANEXO X.

15. Confidencialidade

As Asociacións denunciantes autorizan á Comisión a revelar a súa identidade nas súas xestións ante os organismos contra os que se dirixe a denuncia.

16. Solicitude principal e solicitude de Medidas Cautelares

16.1 Por todo o anterior solicitamos en primeiro lugar á Comisión Europea que no Exercicio das súas competencias, segundo o articulo 226 do tratado da CE, incoe o procedemento de infracción ao Estado Español requiríndolle para que rectifique os procedementos citados, a fin de que se cumpran as directivas comunitarias e evítense os graves riscos que se producirían para a vida humana, o medio ambiente natural, a riqueza marisqueira, o patrimonio cultural e urbanístico.

16.2 Así mesmo solicitamos que debido á urxencia e excepcional gravidade das infraccións que se denuncian a Comisión, como medidas cautelares:

(i) Requira á Dirección Xeral de Política Enerxética e Minas do Ministerio de Economía do Reino de España para que suspenda o procedemento de otorgamiento da Autorización administrativa previa á empresa REGANOSA ata que non desaparezan os indicios de veracidade das infraccións imputadas e, en consecuencia, a Comisión non lle indique o contrario.

(ii) Requira á Autoridade Portuaria para que suspenda o procedemento de modificación da concesión ata que non desaparezan os indicios de veracidade das infraccións imputadas e en consecuencia a Comisión non lle indique o contrario.

(iii) Requira ao Concello de Mugardos para que suspenda o procedemento de recualificación do chan no que se pretende instalar plántaa Regasificadora, así como os de otorgamiento das correspondentes licenzas de obra, ata que non desaparezan os indicios de veracidade das infraccións imputadas e, en consecuencia, a Comisión non lle indique o contrario.

Lugar, data e firma dos denunciantes.

En Ferrol a 5 de novembro de 2001

  • COORDINADORA DE AAVV DA ZONA URBANA DE FERROL
  • ASOCIACIÓN CULTURAL "FUCO BUXÁN"
  • PLATAFORMA DE VECIÑOS "O CRUCEIRO" DE MEHA
  • ASOCIACIÓN DE VECIÑOS DE FRANZA
  • ASOCIACIÓN DE VECIÑOS DE PERLIO-FENE
  • ATENEO FERROLÁN
  • CLUB EUROSAUDE SPT
  • ASOCIACIÓN CULTURAL "BEZOUCOS"
  • COFRADÍA DE PESCADORES E MARISCADORES DE FERROL

Relación de Anexos presentados:

ANEXO I - Datos de Denunciantes e Representantes e da constitución do Comité Cidadán de Emerxencia para a Ría de Ferrol.

ANEXO II - Detalle do assunto da incorrecta transposición da Directiva 97/11/CE, do Consello, de 3 de marzo, pola que se modifica a Directiva 85/337/CEE, despois de que a norma de transposición, isto é a Lei 6/2001, de 8 de maio, de modificación do Real Decreto lexislativo 1302/1986, de 28 de xuño, de avaliación de impacto ambiental inclúe unha Disposición transitoria única que impide a efectiva vixencia e aplicación da Directiva desde o 14 de marzo de 1999, data tope de transposición, ao 8 de outubro de 2000, xa que expresamente establécese en devandita Disposición transitoria que a Lei "non se aplicará aos proxectos privados que á súa entrada en vigor se atopen en trámite de autorización administrativa".

ANEXO III - Detalles da infracións cometidas sen acreditar suficientemente a protección do medio ambiente e sen avaliar adecuadamente os riscos, sen considerar a Directiva Seveso II, 96/82/CE, aplicable a esta planta por superar o limiar superior de 200 toneladas, nin as Directivas 85/337/CEE e 97/11/CE.

ANEXO IV - Detalle do incumprimento da Directiva 97/11/CE, pois a administración di que non é de aplicación ao Proxecto presentado por REGANOSA por haberse presentado este con anterioridade á entrada en vigor da Lei 6/2001 que veu a transponer a norma comunitaria.

ANEXO V -  Detalle das infraccións cometidas pola Autoridade Portuaria Ferrol-San Ciprian, dependente de Portos do Estado e do Ministerio de Fomento do Goberno Central, por outorgar unha nova concesión marítimo terrestre, vulnerando as Directivas 85/337/CEE, 97/11/CE e 96/82/EC e por  resolver aprobar (en 2001) os excesos que se produciron nun recheo en Punta Promontorio (Mugardos), incumprindo a Declaración de Impacto Ambiental aprobada o 31 de marzo de 1998 pola Dirección Xeral de Medio Ambiente do Goberno Central.

ANEXO VI - Detalles sobre a participación da Xunta de Galicia na empresa REGANOSA

ANEXO VII -  Detalles do incumprimento das Directivas 85/337/CEE, 97/11/CE e 96/82/EC, cubrindo o expediente mediante unha Declaración de Efectos Ambientais.

ANEXO VIII - Recualificación urbanística e certificaron e informado favorablemente á Autoridade Portuaria de Ferrol-San Ciprian, para a instalación en Punta Promontoiro do referido proxecto de Planta de GNL, infrinxindo con iso o articulo 12 da Directiva 96/82/CE.

ANEXO IX - Relación das xestións administrativas, comunicacións, consultas e preguntas parlamentarias xa realizadas ante as autoridades das administracións centrais, autonómicas e locais. - Relación de recursos interpostos ante os Tribunais de Xustiza españois contra os distintos actos dos organismos denunciados.

ANEXO X - Xustificantes e elementos de proba incluídas as disposicións nacionais pertinentes
___________________________

Nota.-

O Comité Cidadán de Emerxencia, a través de diversas entidades cidadás presentou, o 5 de Novembro de 2001, ante a Comisión Europea unha denuncia contra o Estado Español por múltiples incumprimentos da normativa comunitaria na tramitación e outorgamento dos permisos necesarios, para a construción de Reganosa no interior da Ría de Ferrol que quedou referenciada como: 2001/5221 SG (2001) a/13049, nun procedemento de queixa ante a Comisión Europea, mais tramitado ante a Dirección Xeral de Medio Ambiente da Comisión Europea, Dirección D-Programa LIFE, Aplicación do Dereito Comunitario e Protección Civil, Expediente de Queixa 5221/2001.
________________________________